Değişiklikler

=== '''YÖNETİCİ ÖZETİ''' ===

='''YÖNETİCİ ÖZETİ'''=

Bir ürünün ömür devri boyunca etkin şekilde görev yapabilmesi; kurulum, işletim, bakım, onarım ve desteği için ihtiyaç duyulan insan kaynağının gerekli tüm yetkinliğe sahip olmasını gerektirir.

Bir ürünün ömür devri boyunca etkin şekilde görev yapabilmesi; kurulum, işletim, bakım, onarım ve desteği için ihtiyaç duyulan insan kaynağının gerekli tüm yetkinliğe sahip olmasını gerektirir.

== 3.1. EĞİTİM İHTİYAÇLARI ANALİZİ SÜRECİ ==

== 3.1. EĞİTİM İHTİYAÇLARI ANALİZİ SÜRECİ ==

=== 3.1.1.  EİA Kapsamı ===

=== 3.1.1.  EİA KAPSAMI ===

Genel bir kural olarak EİA yöntemi operasyonel/iş kabiliyetindeki bir değişikliğin gerekli olan eğitim kaynakları üzerinde, bir artışa veya azaltmaya (düşürmeye) yönelik muhtemel bir etkisi olduğunda kullanılmalıdır.

Genel bir kural olarak EİA yöntemi operasyonel/iş kabiliyetindeki bir değişikliğin gerekli olan eğitim kaynakları üzerinde, bir artışa veya azaltmaya (düşürmeye) yönelik muhtemel bir etkisi olduğunda kullanılmalıdır.

===3.1.2.  Eğitim İhtiyaçları Analizi ===

===3.1.2.  EĞİTİM İHTİYAÇLARI ANALİZİ  ===

Ömür Devri Yönetimi kapsamında Eğitim İhtiyaçları Analizi; yeni ekipman tedariği, doktrin değişimi, organizasyonel değişim veya mevzuattaki değişikliklerin sonucu olarak ortaya çıkan eğitim gereksinimlerinin yapılandırılmış bir anketi ve analizidir. En uygun maliyet etkinliği için en elverişli eğitim sistemini önermek amacıyla farklı eğitim yöntemlerini ve ekipman karşılaştırmasını içerir. Projeler arasında değişkenlik gösterebilen destekleyici araç ve tekniklerin seçimi ile oldukça esnek bir prosedürdür. Bununla birlikte, her durumda EİA, tüm kararlar için bir denetim izi sağlayan, faaliyet bazlı, yinelemeli (tekrarlayan) bir süreçtir. EİA, eğitimin tek başına bir çözüm olacağını ifade etmez ve etmemelidir.

Ömür Devri Yönetimi kapsamında Eğitim İhtiyaçları Analizi; yeni ekipman tedariği, doktrin değişimi, organizasyonel değişim veya mevzuattaki değişikliklerin sonucu olarak ortaya çıkan eğitim gereksinimlerinin yapılandırılmış bir anketi ve analizidir. En uygun maliyet etkinliği için en elverişli eğitim sistemini önermek amacıyla farklı eğitim yöntemlerini ve ekipman karşılaştırmasını içerir. Projeler arasında değişkenlik gösterebilen destekleyici araç ve tekniklerin seçimi ile oldukça esnek bir prosedürdür. Bununla birlikte, her durumda EİA, tüm kararlar için bir denetim izi sağlayan, faaliyet bazlı, yinelemeli (tekrarlayan) bir süreçtir. EİA, eğitimin tek başına bir çözüm olacağını ifade etmez ve etmemelidir.

Genel bir kural olarak EİA yöntemi operasyonel/iş kabiliyetindeki bir değişikliğin gerekli olan eğitim kaynakları üzerinde bir artışa veya azaltmaya (düşürmeye) yönelik muhtemel bir etkisi olduğunda kullanılmalıdır.

Genel bir kural olarak EİA yöntemi operasyonel/iş kabiliyetindeki bir değişikliğin gerekli olan eğitim kaynakları üzerinde bir artışa veya azaltmaya (düşürmeye) yönelik muhtemel bir etkisi olduğunda kullanılmalıdır.

=== 3.1.3.  EİA Faaliyetleri ve Çıktıları===

=== 3.1.3.  EİA FAALİYETLERİ VE ÇIKTILARI ===

Temel olarak EİA süreci eğitim gerekliliklerini belirlemek için kullanılan bir analiz yöntemi olup, gerektiğinde uzmanlık eğitimi tasarlayan ve eğitim ekipmanı/hizmetlerinin planlamasını yapan sistematik, yinelemeli ve çıktı bazlı bir yaklaşımdır. Bu süreç bir dizi çıktıya sahip olup üç fazdan (aşamadan) oluşmaktadır.

Temel olarak EİA süreci eğitim gerekliliklerini belirlemek için kullanılan bir analiz yöntemi olup, gerektiğinde uzmanlık eğitimi tasarlayan ve eğitim ekipmanı/hizmetlerinin planlamasını yapan sistematik, yinelemeli ve çıktı bazlı bir yaklaşımdır. Bu süreç bir dizi çıktıya sahip olup üç fazdan (aşamadan) oluşmaktadır.

===3.1.4.  EİA Fazlarına Genel Bakış===

===3.1.4.  EİA FAZLARINA GENEL BAKIŞ ===

EİA üç faza ayrılmış olup toplam altı elemandan oluşmaktadır. Ticari olan EİA’larda teslim edilebilir 4 çıktı grubu mevcuttur.

EİA üç faza ayrılmış olup toplam altı elemandan oluşmaktadır. Ticari olan EİA’larda teslim edilebilir 4 çıktı grubu mevcuttur.

===3.2.1.   Kazanımların Belirlenmesi===

===3.2.1.   KAZANIMLARIN BELİRLENMESİ ===

Öğrenim Kazanımı (Learning Objective); kursiyerin eğitim sonunda hangi şartlar altında neleri bileceğini ve/veya yapabileceğini tanımlayan ifadedir. Kazanımlar, eğitim aktivitesinin net ve tanımlı bir hedefi olmasını ve bu hedefin eğitmenler ve destek personeli tarafından bilinmesini sağlar.

Öğrenim Kazanımı (Learning Objective); kursiyerin eğitim sonunda hangi şartlar altında neleri bileceğini ve/veya yapabileceğini tanımlayan ifadedir. Kazanımlar, eğitim aktivitesinin net ve tanımlı bir hedefi olmasını ve bu hedefin eğitmenler ve destek personeli tarafından bilinmesini sağlar.

Kazanımların belirlenmesi öğretim tasarımının temelini oluşturur. Sonraki tüm adımların doğru şekilde yerine getirilmesi için bu ilk adımın sağlıklı bir şekilde tamamlanması gerekir. Kazanımların yeterli şekilde tanımlanmaması durumunda eğitimde konuların işlenme sırası, kullanılacak materyaller, eğitim sonu ölçümleri gibi konularda sıkıntı yaşanması kaçınılmaz olacaktır.

Kazanımların belirlenmesi öğretim tasarımının temelini oluşturur. Sonraki tüm adımların doğru şekilde yerine getirilmesi için bu ilk adımın sağlıklı bir şekilde tamamlanması gerekir. Kazanımların yeterli şekilde tanımlanmaması durumunda eğitimde konuların işlenme sırası, kullanılacak materyaller, eğitim sonu ölçümleri gibi konularda sıkıntı yaşanması kaçınılmaz olacaktır.

===3.2.2. Kazanımların Öğrenme Tipine Göre Gruplanması===

===3.2.2. KAZANIMLARIN ÖĞRENME TİPİNE GÖRE GRUPLANMASI ===

Eğitim sonunda ulaşılması beklenen kazanımlar belirlendikten sonraki adım bu kazanımların öğrenme tiplerine göre gruplanmasıdır.

Eğitim sonunda ulaşılması beklenen kazanımlar belirlendikten sonraki adım bu kazanımların öğrenme tiplerine göre gruplanmasıdır.

Farklı öğrenme tipleri, farklı eğitim materyalleri ve farklı eğitim modelleri gereksinimini doğurur. Teorik bilginin anlatımı ve ölçümü, bir görevin pratikte gerçekleştirilmesinin anlatımından ve ölçümünden farklıdır. Örneğin; kazanımlar arasında öğrencinin bir birimin nasıl söküleceğini öğrenmesi varsa, eğitmenin eğitim ortamında bu sökme işlemini gerçekleştirecek ekipmana sahip olması beklenir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda 3 boyutlu modelleme ve patlatma animasyonlarıyla da anlatım yapılabilir. Bu materyallerin hazırlanması ise bu konuda yaşanacak ihtiyacın önceden belirlemesi ile mümkün olacaktır.

Farklı öğrenme tipleri, farklı eğitim materyalleri ve farklı eğitim modelleri gereksinimini doğurur. Teorik bilginin anlatımı ve ölçümü, bir görevin pratikte gerçekleştirilmesinin anlatımından ve ölçümünden farklıdır. Örneğin; kazanımlar arasında öğrencinin bir birimin nasıl söküleceğini öğrenmesi varsa, eğitmenin eğitim ortamında bu sökme işlemini gerçekleştirecek ekipmana sahip olması beklenir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda 3 boyutlu modelleme ve patlatma animasyonlarıyla da anlatım yapılabilir. Bu materyallerin hazırlanması ise bu konuda yaşanacak ihtiyacın önceden belirlemesi ile mümkün olacaktır.

===3.2.3.  Öğrenme Hiyerarşisinin Kurulması ===

===3.2.3.  ÖĞRENME HİYERARŞİSİNİN KURULMASI  ===

Birçok görev birden fazla alt görevden oluşur ve öğrencilerin bir görevi yerine getirebilmeleri için öncelikle bu alt görevleri bilmeleri ve gerçekleştirmeleri gerekir. Etkin bir eğitim için bu alt görevlere ait öğrenim kazanımları da belirlenmelidir. Görevler ve alt görevler için kazanımlar belirlendikten sonra farklı seviyelerdeki kazanımlar, sıralamalarının ve hiyerarşilerinin görülebildiği bir diyagramda görselleştirilebilir. Bu diyagram kazanım ya da öğrenme hiyerarşisi olarak adlandırılır. Eğitim tasarımı yaparken bilginin verilme sırasını belirleyen husus bu hiyerarşik diyagramdır. Örnek bir diyagram Şekil 11’de verilmiştir.

Birçok görev birden fazla alt görevden oluşur ve öğrencilerin bir görevi yerine getirebilmeleri için öncelikle bu alt görevleri bilmeleri ve gerçekleştirmeleri gerekir. Etkin bir eğitim için bu alt görevlere ait öğrenim kazanımları da belirlenmelidir. Görevler ve alt görevler için kazanımlar belirlendikten sonra farklı seviyelerdeki kazanımlar, sıralamalarının ve hiyerarşilerinin görülebildiği bir diyagramda görselleştirilebilir. Bu diyagram kazanım ya da öğrenme hiyerarşisi olarak adlandırılır. Eğitim tasarımı yaparken bilginin verilme sırasını belirleyen husus bu hiyerarşik diyagramdır. Örnek bir diyagram Şekil 11’de verilmiştir.

[[Dosya:Şekil 11 Hiyerarşik Diyagram Örneği.png|alt=Şekil 11 Hiyerarşik Diyagram Örneği|sol|küçükresim|400x400pik|Şekil 11 Hiyerarşik Diyagram Örneği]]

[[Dosya:Şekil 11 Hiyerarşik Diyagram Örneği.png|alt=Şekil 11 Hiyerarşik Diyagram Örneği|sol|küçükresim|400x400pik|Şekil 11 Hiyerarşik Diyagram Örneği]]

|}

|}

===3.2.4.   Mevcut Materyallerin Gözden Geçirilmesi===

===3.2.4.   MEVCUT MATERYALLERİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ ===

Eğitim materyallerinin geliştirilmesi insan kaynağı, zaman ve bütçe açısından maliyetli olabilmektedir. Bu nedenle kazanımların belirlenmesinin ardından mevcut eğitim materyallerini gözden geçirip hedeflenen kazanımları destekleyip desteklemediklerini belirlemek ve gerekli düzenlemeleri yaparak yeniden kullanıma uygun hale getirmek kaynak kullanımında tasarruf sağlayacaktır.

Eğitim materyallerinin geliştirilmesi insan kaynağı, zaman ve bütçe açısından maliyetli olabilmektedir. Bu nedenle kazanımların belirlenmesinin ardından mevcut eğitim materyallerini gözden geçirip hedeflenen kazanımları destekleyip desteklemediklerini belirlemek ve gerekli düzenlemeleri yaparak yeniden kullanıma uygun hale getirmek kaynak kullanımında tasarruf sağlayacaktır.

Eğitim tasarımında yardımcı olacak mevcut bir materyal bulunmaması durumunda sıfırdan materyal hazırlanması yoluna gidilir.

Eğitim tasarımında yardımcı olacak mevcut bir materyal bulunmaması durumunda sıfırdan materyal hazırlanması yoluna gidilir.

===3.2.5. Test/Sınavların Geliştirilmesi===

===3.2.5. TEST/SINAVLARIN GELİŞTİRİLMESİ ===

Öğrenim kazanımlarının belirlenmesinden bir sonraki adım öğrencinin bu kazanımlara ne kadar ulaşabildiğini ölçmek için gereken test/sınavların geliştirilmesidir. Doğru bir ölçüm yapıldığından emin olmak için, kazanımda hedeflenen performans ile sınavda istenilen performans eşleşmelidir. Her bir kazanım için ölçüm yöntemi, o kazanım yazıldıktan hemen sonra hazırlanmalıdır.

Öğrenim kazanımlarının belirlenmesinden bir sonraki adım öğrencinin bu kazanımlara ne kadar ulaşabildiğini ölçmek için gereken test/sınavların geliştirilmesidir. Doğru bir ölçüm yapıldığından emin olmak için, kazanımda hedeflenen performans ile sınavda istenilen performans eşleşmelidir. Her bir kazanım için ölçüm yöntemi, o kazanım yazıldıktan hemen sonra hazırlanmalıdır.

6.   Kullanıcının Verilen Bir Görevi Yerine Getirdiği Uygulamalı Testler

6.   Kullanıcının Verilen Bir Görevi Yerine Getirdiği Uygulamalı Testler

===3.2.6.  Öğretim Yöntemlerinin ve Stratejilerinin Belirlenmesi===

===3.2.6.  ÖĞRETİM YÖNTEMLERİNİN VE STRATEJİLERİNİN BELİRLENMESİ ===

Bir eğitim tasarımcısının en önemli görevlerinden biri kullanılacak öğretim yönteminin belirlenmesidir. Seçilen öğretim yöntemi, eğitim sisteminin hem kalitesi hem de maliyet etkinliği açısından kritik önem taşır.

Bir eğitim tasarımcısının en önemli görevlerinden biri kullanılacak öğretim yönteminin belirlenmesidir. Seçilen öğretim yöntemi, eğitim sisteminin hem kalitesi hem de maliyet etkinliği açısından kritik önem taşır.

* '''Etkileşim seviyesi'''. Öğrenci-öğrenci ve öğrenci-eğitmen etkileşiminin yüksek olması gereken eğitimlerde iş üzerinde öğrenme ya da sınıf ortamında anlatım yöntemleri tercih edilmelidir.

* '''Etkileşim seviyesi'''. Öğrenci-öğrenci ve öğrenci-eğitmen etkileşiminin yüksek olması gereken eğitimlerde iş üzerinde öğrenme ya da sınıf ortamında anlatım yöntemleri tercih edilmelidir.

===3.2.7.  Kullanılacak Çoklu Ortam Seçimi ===

===3.2.7.  KULLANILACAK ÇOKLU ORTAM SEÇİMİ  ===

Her ne kadar öğretim yöntemi ve çoklu ortam seçimi ayrı başlıklar altında verilmiş olsa da aslında bu iki seçim birbirinden tamamen bağımsız olarak değerlendirilemez. Hiçbir çoklu ortam materyali bir eğitim yöntemi için kesin olarak doğru ya da yanlış olarak adlandırılamaz. Kullanılacak çoklu ortam materyalinin seçimi için de yöntem seçimi sırasında göz önünde bulundurulan unsurlar etkili olacaktır. Buna ek olarak her bir materyal tipinin avantajları ve dezavantajları olacağı unutulmamalı ve seçimler tüm bu konular değerlendirilerek yapılmalıdır.

Her ne kadar öğretim yöntemi ve çoklu ortam seçimi ayrı başlıklar altında verilmiş olsa da aslında bu iki seçim birbirinden tamamen bağımsız olarak değerlendirilemez. Hiçbir çoklu ortam materyali bir eğitim yöntemi için kesin olarak doğru ya da yanlış olarak adlandırılamaz. Kullanılacak çoklu ortam materyalinin seçimi için de yöntem seçimi sırasında göz önünde bulundurulan unsurlar etkili olacaktır. Buna ek olarak her bir materyal tipinin avantajları ve dezavantajları olacağı unutulmamalı ve seçimler tüm bu konular değerlendirilerek yapılmalıdır.

|}

|}

===3.2.8. Kaynak Gereksinim ve Kısıtlarının Değerlendirilmesi ===

===3.2.8. KAYNAK GEREKSİNİM VE KISITLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ  ===

Eğitim tasarımının ilk aşaması olarak gerçekleştirilen analiz bölümünde, eğitim tasarımını etkileyecek dış faktörler incelenerek ön değerlendirmeleri yapılır. Eğitim tasarımı aşamasında bu başlığa kadarki adımlarda anlatılan adımlar sonrasında, yapılan analiz çalışmasını, seçilen yöntemler ve materyaller ışığında tekrar gözden geçirmekte ve gerekirse yapılan seçimleri güncellemekte fayda vardır.

Eğitim tasarımının ilk aşaması olarak gerçekleştirilen analiz bölümünde, eğitim tasarımını etkileyecek dış faktörler incelenerek ön değerlendirmeleri yapılır. Eğitim tasarımı aşamasında bu başlığa kadarki adımlarda anlatılan adımlar sonrasında, yapılan analiz çalışmasını, seçilen yöntemler ve materyaller ışığında tekrar gözden geçirmekte ve gerekirse yapılan seçimleri güncellemekte fayda vardır.

Bu hususların incelenebilmesi için gerekli veriler; eğitilen personel, eğitici, personelin amirleri ve diğer paydaşlar tarafından sistematik bir şekilde toplanmalı, analiz edilmeli ve eğitimin katma değeri belirlenmelidir. Verilerin toplanması ve bu verilerin en doğru sonuçları verecek şekilde analiz edilmek üzere kullanılacak yöntemlerin belirlenmesi için değerlendirme stratejisi oluşturulur.

Bu hususların incelenebilmesi için gerekli veriler; eğitilen personel, eğitici, personelin amirleri ve diğer paydaşlar tarafından sistematik bir şekilde toplanmalı, analiz edilmeli ve eğitimin katma değeri belirlenmelidir. Verilerin toplanması ve bu verilerin en doğru sonuçları verecek şekilde analiz edilmek üzere kullanılacak yöntemlerin belirlenmesi için değerlendirme stratejisi oluşturulur.

===3.3.1.  Değerlendirme Stratejisi===

===3.3.1.  DEĞERLENDİRME STRATEJİSİ ===

Bir eğitim programının değerlendirilmesinde aşağıdaki amaçlar göz önünde bulundurulur:

Bir eğitim programının değerlendirilmesinde aşağıdaki amaçlar göz önünde bulundurulur:

* Raporlarda verilen önerilerle ilgilenecek kadro zincirini.

* Raporlarda verilen önerilerle ilgilenecek kadro zincirini.

===3.3.2.  Değerlendirme Sürecinin Evreleri===

===3.3.2.  DEĞERLENDİRME SÜRECİNİN EVRELERİ ===

Bir eğitimin değerlendirilmesi için gerekli veriler, eğitilen personelin bilgi düzeyindeki değişim, davranışlarındaki farklılıklar, işyeri performansındaki değişim gibi etkilerin doğrulanması ile belirlenir. Bu doğrulama sürecinin sistematik hale getirilmesiyle oluşturulmuş olan ve dünyada sıkça kullanılan bir analiz yöntemi aşağıda yer almaktadır.

Bir eğitimin değerlendirilmesi için gerekli veriler, eğitilen personelin bilgi düzeyindeki değişim, davranışlarındaki farklılıklar, işyeri performansındaki değişim gibi etkilerin doğrulanması ile belirlenir. Bu doğrulama sürecinin sistematik hale getirilmesiyle oluşturulmuş olan ve dünyada sıkça kullanılan bir analiz yöntemi aşağıda yer almaktadır.

EİA daha evvelki bölümlerde belirtildiği gibi temel olarak dört aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada kapsam belirlenir, bu esnada öncelikle projenin türü ve modeli belirlenir. Proje ve nihai kullanıcıların ihtiyaç duyduğu hususlar hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi edinilerek başlanmalıdır ve mümkün olduğunca erken tamamlanmalıdır. Belirlenen türe ve modele göre toplanacak veriler doğrultusunda EİA’nın ne detayda yapılacağına karar verilir.

EİA daha evvelki bölümlerde belirtildiği gibi temel olarak dört aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada kapsam belirlenir, bu esnada öncelikle projenin türü ve modeli belirlenir. Proje ve nihai kullanıcıların ihtiyaç duyduğu hususlar hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi edinilerek başlanmalıdır ve mümkün olduğunca erken tamamlanmalıdır. Belirlenen türe ve modele göre toplanacak veriler doğrultusunda EİA’nın ne detayda yapılacağına karar verilir.

===4.4.1.  Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi===

===4.4.1.  PROJE TÜRÜ, MODELİ VE BÜYÜKLÜKLERİ İLİŞKİSİ ===

[[Dosya:Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi .png|alt=Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi |sol|küçükresim|667x667pik|Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi ]]

[[Dosya:Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi .png|alt=Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi |sol|küçükresim|667x667pik|Proje Türü, Modeli ve Büyüklükleri İlişkisi ]]

===4.4.2. EİA Geliştirilmesi Kapsamında Uyarlama Yapılırken Dikkate Alınacak Hususlar===

===4.4.2. EİA GELİŞTİRİLMESİ KAPSAMINDA UYARLAMA YAPILIRKEN DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR ===

EİA Geliştirilmesi safhasında Bölüm 3’te belirtilen analizler aynı bölümde belirtilen amaçlara ulaşmak için yapılmaktadır. Projelerin türleri ve modeline göre uyarlama yapılırken karşılaşılacak zorluk, planlama ve işgücü ihtiyaçları bir rehber olması açısından aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir.

EİA Geliştirilmesi safhasında Bölüm 3’te belirtilen analizler aynı bölümde belirtilen amaçlara ulaşmak için yapılmaktadır. Projelerin türleri ve modeline göre uyarlama yapılırken karşılaşılacak zorluk, planlama ve işgücü ihtiyaçları bir rehber olması açısından aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir.