Değişiklikler

Bir ürünün ömür devri boyunca desteklenebilmesi için kullanılacak teknik bilgi ve destek çözümünü geliştirmeye dair sorumluluk, ELD faaliyetleri kapsamında yürütülmektedir. Demodelik yönetiminin, aşağıda yer alan ELD elemanları;  

Bir ürünün ömür devri boyunca desteklenebilmesi için kullanılacak teknik bilgi ve destek çözümünü geliştirmeye dair sorumluluk, ELD faaliyetleri kapsamında yürütülmektedir. Demodelik yönetiminin, aşağıda yer alan ELD elemanları;  

-  Bakım

* Bakım

 

* İkmal Desteği

-  İkmal Desteği

* İş gücü ve Personel

 

* Destek ve Test Ekipmanları

-  İş gücü ve Personel

* Tasarıma Etki/Tasarım Etkileşimi

 

* Teknik Veri ve Dokümantasyon

-  Destek ve Test Ekipmanları

* Eğitim ve Eğitim Desteği

 

* Tesisler ve Altyapı

-  Tasarıma Etki/Tasarım Etkileşimi

* Paketleme, Elleçleme, Depolama ve Ulaştırma (PEDU)

 

* Bilgisayar Kaynakları

- Teknik Veri ve Dokümantasyon

* İdame Mühendisliği

 

* Ürün Destek Yönetimi ile Şekil 6’daki etkileşimi göz önünde bulundurularak sağlanması gerekmektedir.

-  Eğitim ve Eğitim Desteği

 

- Tesisler ve Altyapı

 

-  Paketleme, Elleçleme, Depolama ve Ulaştırma (PEDU)

 

-  Bilgisayar Kaynakları

 

-  İdame Mühendisliği

 

-  Ürün Destek Yönetimi ile Şekil 6’daki etkileşimi göz önünde bulundurularak sağlanması gerekmektedir.

Geliştirme aşamasında bulunan savunma ve güvenlik sistemlerinin tedarik zinciri kurgulanırken sistemlerin kullanım safhasında tedarikinde sıkıntı yaşanabilecek, özellikle kritik alt sistem, yedek parça, sarf malzemesi vb.’lerinin tespitinde lojistik destek analizlerinin çıktılarından yararlanılması gerekir (Bkz. TSSÖDYP-06 Lojistik Destek Analizleri ve Kayıtları Rehberi). Detay tasarım aşaması tamamlanıp kritik tasarım onayı verilmeden önce tedarikinde sıkıntı yaşanabilecek malzemelere ilişkin geri bildirimler ile gerekli konfigürasyon değişiklikleri (Bkz.TSSÖDYP-11 Sistem Ömür Devri Yönetiminde Konfigürasyon Rehberi) sağlanmalı, yeni konfigürasyon kalemleri dikkate alınarak lojistik destek analizleri tekrarlanmalı ve ELD Planları (ELDP) olgunlaştırılmalıdır (Bkz. TSSÖDYP-04 Entegre Lojistik Destek Rehberi). Bu aşamada ELD elemanlarından tasarıma etki ve ikmal desteğine ilişkin çalışmalar ön plana çıkar. (Bkz.TSSÖDYP-07 Tedarik Zinciri Yönetimi Rehberi)

Geliştirme aşamasında bulunan savunma ve güvenlik sistemlerinin tedarik zinciri kurgulanırken sistemlerin kullanım safhasında tedarikinde sıkıntı yaşanabilecek, özellikle kritik alt sistem, yedek parça, sarf malzemesi vb.’lerinin tespitinde lojistik destek analizlerinin çıktılarından yararlanılması gerekir (Bkz. TSSÖDYP-06 Lojistik Destek Analizleri ve Kayıtları Rehberi). Detay tasarım aşaması tamamlanıp kritik tasarım onayı verilmeden önce tedarikinde sıkıntı yaşanabilecek malzemelere ilişkin geri bildirimler ile gerekli konfigürasyon değişiklikleri (Bkz.TSSÖDYP-11 Sistem Ömür Devri Yönetiminde Konfigürasyon Rehberi) sağlanmalı, yeni konfigürasyon kalemleri dikkate alınarak lojistik destek analizleri tekrarlanmalı ve ELD Planları (ELDP) olgunlaştırılmalıdır (Bkz. TSSÖDYP-04 Entegre Lojistik Destek Rehberi). Bu aşamada ELD elemanlarından tasarıma etki ve ikmal desteğine ilişkin çalışmalar ön plana çıkar. (Bkz.TSSÖDYP-07 Tedarik Zinciri Yönetimi Rehberi)

Zamanında ve etkin olarak yapılan demodelik yönetimiyle;

Zamanında ve etkin olarak yapılan demodelik yönetimiyle;

- Başlangıçta uzun ömürlü ve temin problemi olmayacak komponentler seçilmiş olur.

* Başlangıçta uzun ömürlü ve temin problemi olmayacak komponentler seçilmiş olur.

 

* Demodeliği sürekli gözden geçirme yoluyla riskler önceden görülmüş olur.

- Demodeliği sürekli gözden geçirme yoluyla riskler önceden görülmüş olur.

* Temin edilememe problemi, işin başlangıcında dikkate alındığı için projelerde gereksiz tekrar tasarım adımı sayıları azalmış olur.

 

* Ürün seçiminde ürünün piyasada ne kadar kabul gördüğü, ürün ailesindeki değişim hızı, mevcut stoklar, birden fazla üretici desteği, yaklaşık teslim süresi gibi parametreler göz önüne alınarak uzun ömürlü, güvenilir ve kararlı komponent seçimi yapılmış olur.

- Temin edilememe problemi, işin başlangıcında dikkate alındığı için projelerde gereksiz tekrar tasarım adımı sayıları azalmış olur.

 

- Ürün seçiminde ürünün piyasada ne kadar kabul gördüğü, ürün ailesindeki değişim hızı, mevcut stoklar, birden fazla üretici desteği, yaklaşık teslim süresi gibi parametreler göz önüne alınarak uzun ömürlü, güvenilir ve kararlı komponent seçimi yapılmış olur.

= 3. DEMODELİK YÖNETİMİ FAALİYETLERİ VE UYGULAMA ÖRNEĞİ =

= 3. DEMODELİK YÖNETİMİ FAALİYETLERİ VE UYGULAMA ÖRNEĞİ =

Sistemleri ömür devirleri boyunca faal halde tutmak, gerekli durumlarda yedek parça ihtiyaçlarını gidermek çok önemlidir. Bunu en az maliyet ve en kısa sürede gerçekleştirmeye yönelik yapılacak faaliyetler Demodelik Yönetimi Planları olarak tanımlanabilir. Ürün ömür devri maliyeti, ürün performansı ve ürün kullanıma hazırlığı arasında optimum uyumu sağlamak, Demodelik Yönetim Planının hedefidir. Bu kapsamda ilgili Demodelik Yönetim Planının hazırlanması gerekleri için “BS EN IEC 62239-1:2018 Process Management for Avionics – Electronic Components Capability in Operation” standardının “4.6.3 Component Obsolescence” maddesine bakılabilir. Bu kısma istinaden plan sahibi, aşağıda belirtilen maddeler dahil olmak üzere tasarımdan saha teknik desteğe kadar demodelik sorunlarını ele alan bir Demodelik Yönetim Planı hazırlar:

Sistemleri ömür devirleri boyunca faal halde tutmak, gerekli durumlarda yedek parça ihtiyaçlarını gidermek çok önemlidir. Bunu en az maliyet ve en kısa sürede gerçekleştirmeye yönelik yapılacak faaliyetler Demodelik Yönetimi Planları olarak tanımlanabilir. Ürün ömür devri maliyeti, ürün performansı ve ürün kullanıma hazırlığı arasında optimum uyumu sağlamak, Demodelik Yönetim Planının hedefidir. Bu kapsamda ilgili Demodelik Yönetim Planının hazırlanması gerekleri için “BS EN IEC 62239-1:2018 Process Management for Avionics – Electronic Components Capability in Operation” standardının “4.6.3 Component Obsolescence” maddesine bakılabilir. Bu kısma istinaden plan sahibi, aşağıda belirtilen maddeler dahil olmak üzere tasarımdan saha teknik desteğe kadar demodelik sorunlarını ele alan bir Demodelik Yönetim Planı hazırlar:

- Parça ve bileşen demodeliği için proaktif yöntemler geliştirmek (Bkz. Madde 2.2.3 PROAKTİF YAKLAŞIM),

* Parça ve bileşen demodeliği için proaktif yöntemler geliştirmek (Bkz. Madde 2.2.3 PROAKTİF YAKLAŞIM),

 

* Parça ve bileşen demodelik farkındalığı oluşturmak,

- Parça ve bileşen demodelik farkındalığı oluşturmak,

* Parça ve bileşen demodeliğine tepki vermek,

 

* Üretim ile saha teknik desteği aksatmamak adına demode olmuş parçaları tespit etmek, çözmek için belgeli prosedürleri ve faaliyetleri tanımlamak,

- Parça ve bileşen demodeliğine tepki vermek,

 

- Üretim ile saha teknik desteği aksatmamak adına demode olmuş parçaları tespit etmek, çözmek için belgeli prosedürleri ve faaliyetleri tanımlamak,

Projelerin erken safhalarında sınırlı miktarda bilgiye erişilebildiği için Demodelik Yönetim Planı aşamalı olarak geliştirilmeli ve proje olgunlaştıkça gözden geçirilmelidir.

Projelerin erken safhalarında sınırlı miktarda bilgiye erişilebildiği için Demodelik Yönetim Planı aşamalı olarak geliştirilmeli ve proje olgunlaştıkça gözden geçirilmelidir.

Demodelik yönetiminin belirlenen yaklaşımlar çerçevesinde uygulanabilmesi için hazırlanan Demodelik Yönetim Planları, proje yöneticisinin sorumluluğunda olup ilgili işlemleri takip ve koordine etmesi için proje kapsamında demodelik sorumlusu atanabilir. Görev dağılımları aşağıdaki gibi olabilir.

Demodelik yönetiminin belirlenen yaklaşımlar çerçevesinde uygulanabilmesi için hazırlanan Demodelik Yönetim Planları, proje yöneticisinin sorumluluğunda olup ilgili işlemleri takip ve koordine etmesi için proje kapsamında demodelik sorumlusu atanabilir. Görev dağılımları aşağıdaki gibi olabilir.

Demodelik sorumlusu,

* Demodelik sorumlusu,

 

* Demodelik Yönetim Planını hazırlar.

- Demodelik Yönetim Planını hazırlar.

* Ürün ağacındaki malzemeler için güncel ömür devri ve temin edilebilirlik bilgilerini toplar.

 

* Ürün ağacındaki malzemeler için risk analizini yapar.

- Ürün ağacındaki malzemeler için güncel ömür devri ve temin edilebilirlik bilgilerini toplar.

* Malzemenin demode olması durumunda uygulanabilecek çözüm yollarını belirler.

 

- Ürün ağacındaki malzemeler için risk analizini yapar.

 

-  Malzemenin demode olması durumunda uygulanabilecek çözüm yollarını belirler.

Proje yöneticisi,

Proje yöneticisi,

- Demodelik Yönetim Planını onaylar.

* Demodelik Yönetim Planını onaylar.

 

* Tasarıma ilişkin ürün ağaçlarını onaylar.

- Tasarıma ilişkin ürün ağaçlarını onaylar.

* Ürün ağacındaki malzemeler için hazırlanan risk analizini değerlendirir.

 

* Demodelik durumunda önerilen çözümlerin uygunluğunu ve fizibilitesini değerlendirir.

- Ürün ağacındaki malzemeler için hazırlanan risk analizini değerlendirir.

 

-  Demodelik durumunda önerilen çözümlerin uygunluğunu ve fizibilitesini değerlendirir.

== 3.2 Demodelik Yönetimi Uygulama Örneği ==

== 3.2 Demodelik Yönetimi Uygulama Örneği ==

Yüklenici tasarımı ürünlerin donanım geliştirme ve malzeme seçim sürecinde üretimden kalkma riskini en aza indirebilmek için aşağıda belirtilen kriterlere uygun malzemelerin seçilmesine özen gösterilmektedir:

Yüklenici tasarımı ürünlerin donanım geliştirme ve malzeme seçim sürecinde üretimden kalkma riskini en aza indirebilmek için aşağıda belirtilen kriterlere uygun malzemelerin seçilmesine özen gösterilmektedir:

- Piyasada yaygın olarak kullanılan (çok kullanıcılı),

* Piyasada yaygın olarak kullanılan (çok kullanıcılı),

 

* Çok sayıda üreticisi olan,

- Çok sayıda üreticisi olan,

* Uygulamaya ya da kullanıcıya çok özel olmayan (ortak kullanıma uygun),

 

* Teknolojisine hakim olunan, aynı zamanda güncelliğini kaybetmemiş,

- Uygulamaya ya da kullanıcıya çok özel olmayan (ortak kullanıma uygun),

* Üretici firma tarafından yeni tasarımlarda kullanılması önerilen,

 

* Ürün ömür devri ve temin edilebilirlik takvimi yayınlanmış olan,

- Teknolojisine hakim olunan, aynı zamanda güncelliğini kaybetmemiş,

* Teknolojik gelişmelere adapte olabilmesi için yeni sürümlerinin ya da işlevsel eşleniğinin üretilmesi öngörülen.

 

- Üretici firma tarafından yeni tasarımlarda kullanılması önerilen,

 

- Ürün ömür devri ve temin edilebilirlik takvimi yayınlanmış olan,

 

- Teknolojik gelişmelere adapte olabilmesi için yeni sürümlerinin ya da işlevsel eşleniğinin üretilmesi öngörülen.

Yukarıda belirtilen kriterlere göre malzeme seçimi yapılmasına rağmen malzemenin beklenmedik şekilde demode olma olasılığına karşın tasarımda aşağıdaki önlemler alınmaktadır:

Yukarıda belirtilen kriterlere göre malzeme seçimi yapılmasına rağmen malzemenin beklenmedik şekilde demode olma olasılığına karşın tasarımda aşağıdaki önlemler alınmaktadır:

- Çok kaynak üreticili malzeme seçimine önem verilmesi,

* Çok kaynak üreticili malzeme seçimine önem verilmesi,

 

* Mümkün olduğu ölçüde değişik besleme gerilimi ya da benzeri değişken elektriksel parametreler ile çalışabilen elektriksel malzemelerin tercih edilmesi,

- Mümkün olduğu ölçüde değişik besleme gerilimi ya da benzeri değişken elektriksel parametreler ile çalışabilen elektriksel malzemelerin tercih edilmesi,

* Mümkün olduğu ölçüde gelecekte yaygın hale gelecek yeni paket tipi ve teknolojiler için alt yapı bırakılması,

 

* Üretim için stoklama yapılması.

- Mümkün olduğu ölçüde gelecekte yaygın hale gelecek yeni paket tipi ve teknolojiler için alt yapı bırakılması,

 

- Üretim için stoklama yapılması.

X sistemi, güvenilirlik ve idame edilebilirlik değerlerini arttırmanın yanı sıra yukarıda belirtilen demodelik yönetimi ihtiyaçlarını da karşılamak üzere olabildiğince modüler yapıda ve standart arayüzler kullanılarak tasarlanmıştır. Ayrıca hazır ürünler için de yukarıda belirtilen kriterlere göre seçim yapmaya özen gösterilmektedir.

X sistemi, güvenilirlik ve idame edilebilirlik değerlerini arttırmanın yanı sıra yukarıda belirtilen demodelik yönetimi ihtiyaçlarını da karşılamak üzere olabildiğince modüler yapıda ve standart arayüzler kullanılarak tasarlanmıştır. Ayrıca hazır ürünler için de yukarıda belirtilen kriterlere göre seçim yapmaya özen gösterilmektedir.

Bu değerlendirme sonucunda demode olan ya da LTB periyoduna girmiş malzemeler için, aşağıda belirtilen faaliyetlerden biri uygulanır:

Bu değerlendirme sonucunda demode olan ya da LTB periyoduna girmiş malzemeler için, aşağıda belirtilen faaliyetlerden biri uygulanır:

-  '''Ömür Boyu Alım Önerisi:''' Demodelik bilgisi sistem teslimatından önce elde edildiyse yüklenici tarafından sözleşmesel şartlara göre üretim ve ürün desteği süreçlerinde ihtiyaç duyulabilecek yedek miktarları belirlenerek ilgili malzeme stoklanır. Teslimat sonrası ortaya çıkan demode malzemeler için ise kullanıcıya garanti sonrası dönemdeki ihtiyaçlarını karşılamak üzere ömür boyu alım önerisi sunulur.

* '''Ömür Boyu Alım Önerisi:''' Demodelik bilgisi sistem teslimatından önce elde edildiyse yüklenici tarafından sözleşmesel şartlara göre üretim ve ürün desteği süreçlerinde ihtiyaç duyulabilecek yedek miktarları belirlenerek ilgili malzeme stoklanır. Teslimat sonrası ortaya çıkan demode malzemeler için ise kullanıcıya garanti sonrası dönemdeki ihtiyaçlarını karşılamak üzere ömür boyu alım önerisi sunulur.

-  '''Alternatif Malzeme Araştırması:''' Biçim, uyum ve işlev olarak aynı özelliklere sahip eşdeğer malzeme veya bazı farklılıkları bulunan alternatif malzeme araştırması yapılır.

* '''Alternatif Malzeme Araştırması:''' Biçim, uyum ve işlev olarak aynı özelliklere sahip eşdeğer malzeme veya bazı farklılıkları bulunan alternatif malzeme araştırması yapılır.

'''Mühendislik Değişiklik Önerisi:''' Yukarıda belirtilen önlemlerin geçersiz olduğu durumlarda tasarım değişikliği yoluna başvurulur.  

'''Mühendislik Değişiklik Önerisi:''' Yukarıda belirtilen önlemlerin geçersiz olduğu durumlarda tasarım değişikliği yoluna başvurulur.  

Demodelik bildiriminde en az aşağıda belirtilen bilgiler bulunacaktır:

Demodelik bildiriminde en az aşağıda belirtilen bilgiler bulunacaktır:

- Parça No: Demode olan ürün/malzemenin parça numarası,

* Parça No: Demode olan ürün/malzemenin parça numarası,

 

* Parça Tanımı: Demode olan ürün/malzemenin sistemde kullanılan tanımı,

- Parça Tanımı: Demode olan ürün/malzemenin sistemde kullanılan tanımı,

* Sistem İçindeki Miktarı: Demode olan ürün/malzemenin sistem içindeki kullanım miktarı,

 

* Ömür Boyu Alım Tarihi: Demode olan ürün/malzemenin ömür devri ya da planlı sistem güncellemesine kadar ihtiyaç duyulan miktarı için son alım tarihi (uygulanabilir ürünler için),

- Sistem İçindeki Miktarı: Demode olan ürün/malzemenin sistem içindeki kullanım miktarı,

* Alternatif Parça Numarası: Demode olan ürün/malzemenin yerine kullanılabilecek alternatif malzemenin parça numarası (uygulanabilir ürünler için),

 

* Alternatif Tedarikçi: Alternatif malzeme tedarikçi bilgisi,

- Ömür Boyu Alım Tarihi: Demode olan ürün/malzemenin ömür devri ya da planlı sistem güncellemesine kadar ihtiyaç duyulan miktarı için son alım tarihi (uygulanabilir ürünler için),

* Açıklamalar: Demodelik ile ilgili belirtilmek istenen ilave konular.

 

- Alternatif Parça Numarası: Demode olan ürün/malzemenin yerine kullanılabilecek alternatif malzemenin parça numarası (uygulanabilir ürünler için),

 

- Alternatif Tedarikçi: Alternatif malzeme tedarikçi bilgisi,

 

- Açıklamalar: Demodelik ile ilgili belirtilmek istenen ilave konular.

'''NOT''': Ömür boyu alım tarihi bildirilen kalemler için alternatif parça bulma çalışması yapılmayarak, ileriye yönelik ihtiyaçların bu bilgi kapsamında tedarik edilmesi planlanır. Ancak ömür boyu alım tarihi geçmiş ya da kısa raf ömrüne sahip olup ömür boyu alıma uygun olmayan malzemeler için alternatif malzeme bulma çalışması yapılır. '''''Planlı Sistem Modifikasyonları'''''  

'''NOT''': Ömür boyu alım tarihi bildirilen kalemler için alternatif parça bulma çalışması yapılmayarak, ileriye yönelik ihtiyaçların bu bilgi kapsamında tedarik edilmesi planlanır. Ancak ömür boyu alım tarihi geçmiş ya da kısa raf ömrüne sahip olup ömür boyu alıma uygun olmayan malzemeler için alternatif malzeme bulma çalışması yapılır. '''''Planlı Sistem Modifikasyonları'''''