Kullanım ve Destek Safhaları Kalite Yönetimi Rehberi

pdf formatı için tıklayınız.

TSSÖDYP, Savunma Sanayii Başkanlığı çatısı altında faaliyet göstermektedir.

© Fikri mülkiyet hakları T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığına aittir. Kaynak gösterilmek kaydıyla alıntı yapılabilir. Üzerinde değişiklik yapmamak kaydıyla olduğu gibi çoğaltılabilir, dağıtılabilir. Para ile satılmaz.

Savunma Sanayii Başkanlığı çatısı altında, ilgili tüm paydaşların katılımıyla faaliyet göstermek üzere Türk Savunma Sanayii Ömür Devri Yönetimi Platformu (TSSÖDYP) kurulmuştur.

TSSÖDYP; savunma ve güvenlik sistemlerine ilişkin ihtiyacın belirlenmesi, sistemlerin tedariki, kullanımı, desteklenmesi ve envanterden çıkarması safhalarını bir bütün halinde ele alan Sistem Ömür Devri Yönetimi ilke ve uygulamalarının ülkemizde yaygınlaştırılmasını ve savunma programlarının/ projelerinin yürütülmesinde savunma ve güvenlik ekosistemini oluşturan tüm paydaşlarca anlayış birliğine ulaşılmasını amaçlamaktadır.

Savunma sistemlerinin ömür devri yönetiminde millî bünyemize uygun, ülkemize özgü çözümler üretmek ve bunları dokümante etmek gibi önemli bir misyonu olan TSSÖDYP; Başkanlığımız, Milli Savunma Bakanlığı ve ilgili birimleri, Genelkurmay Başkanlığı, K.K.K.lığı, Dz.K.K.lığı, Hv.K.K.lığı, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığı, EGM, TÜBİTAK, SASAD ve savunma sanayii firmaları temsilcilerinin katılımı ile çalışmalarına devam etmektedir.

Sistem ömür devri yönetimi yaklaşımı ile; savunma ve güvenlik sistemlerine ilişkin ihtiyacın belirlenmesi aşamasından envanterden çıkarma safhasının sonuna kadar görev alan tüm kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör firmalarının sistemlerin istenilen performans seviyesinde mümkün olan en az maliyetle tedariki, kullanımı ve lojistik desteğinin sağlanabilmesi için görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde ömür devrinin tamamında birlikte çalışmaları öngörülmektedir.

Bu itibarla, savunma ve güvenlik sistemlerine ilişkin ihtiyacın belirlenmesinin, tedarikinin, kullanımının, lojistik desteğinin ve envanterden çıkarılmasının en baştan uzun soluklu bir program olarak kurgulanmasının ve ilgili birimler aracılığı ile sistem ömür devri yönetimi faaliyetlerinin yürütülmesinin faydalı olacağı değerlendirilmektedir.

TSSÖDYP tarafından son iki buçuk yıl içinde gerçekleştirilen çalışmalar ile savunma ve güvenlik sistemlerinin ömür devri yönetimine ilişkin planlama ve uygulamaya esas olacak yaklaşımları ortaya koyan 13 adet rehber, iki adet bilgi kitapçığı ve bir adet terminoloji dokümanı hazırlanmıştır.  Uygulamalardan alınacak geri bildirimler ile söz konusu dokümanların güncellenmesi, geliştirilmesi ve önümüzdeki dönemde uygulamaya esas düzenlemelerin alt yapısını oluşturması hedeflenmektedir.

TSSÖDYP çalışmalarına katkı veren ve dokümanların hazırlanmasında görev alan tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum.

Prof.Dr. İsmail DEMİR

T.C. Cumhurbaşkanlığı

Savunma Sanayii Başkanı

ÖZET

Tehdit algısında ve savunma konseptinde zamanla meydana gelen değişiklikler, savunma sistemlerinin ömür devri maliyetlerindeki artışlar, savunma bütçelerindeki kısıtlamalar, teknolojideki hızlı gelişmeler, uluslararası rekabet ve günümüz sistemlerinin karmaşıklığı gibi faktörler, kamu ve özel sektörün savunma sistemlerinin tedarikine ve lojistik desteğine yönelik faaliyetlerinin planlanmasında ve icrasında yeni yaklaşımlar ve buna bağlı yeni stratejiler geliştirilmesini zaruri hale getirmiştir.

Bu nedenle, tedarik edilen sistemlerin kullanım döneminde hedeflenen muharebe ve/veya operasyon performansının sürdürülebilirliğinin ve maliyet etkinliğinin sağlanması amacıyla sistemlerin ömür devrinde rol ve sorumluluğu bulunan tüm paydaşların katılımı ile Sistem Ömür Devri Yönetimi yaklaşımı geliştirilmiştir.

Sistem Ömür Devri Yönetiminin temel amacı; mevcut durumdaki değişimlere uyum sağlamaktan ziyade gelecekte ortaya çıkabilecek değişimleri öngörmek, belirlenen hedefler doğrultusunda gerekli önlemleri alarak değişimleri yönlendirmek ve kontrol altında tutmaktır. Harekât ihtiyaçlarının zamanında ve verimli şekilde karşılanması ve sahip olunan kaynakların maliyet etkin kullanımı esastır. Başka bir deyişle, sistem ömür devri yönetimi geleceği bugünden tasarlamak ve planlamaktır.

Bu doküman; Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), Milli Savunma Bakanlığının ilgili birimleri, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), diğer ihtiyaç makamları ve savunma sanayi firmalarında Sistem Ömür Devri Yönetimi’nin bir kültür olarak yaygınlaştırılmasına ve uygulanmasına yönelik rehber oluşturmak amacıyla savunma sistemlerinin ömür devrinde rol ve sorumluluğu bulunan ilgili paydaşların katılımıyla hazırlanmıştır.

Günümüzde ülkeler, sahip oldukları ya da olacakları savunma ve güvenlik sistemlerinin ihtiyaç duyulan yetenekleri karşılamasının yanı sıra bu sistemlerin ömür devri yönetimi yaklaşımı içerisinde tedarikinin, kullanımın ve desteğinin sağlanmasını da ön plana almaktadırlar.

Sistem ömür devri yönetimi; performans, maliyet, takvim, kalite, operasyonel çevre, lojistik destek ve demodelik gibi birçok disiplini içerisinde barındıran bir yönetim anlayışıdır. Sistemlerin ömür devri yönetiminin daha sağlıklı yapılabilmesi için programların/projelerin yürütülmesinde ihtiyaç duyulan süreçlerin belirlenmesi ve uygulanması hedeflenmektedir.

Ömür devri boyunca sistemin işlevsel ve fiziksel özelliklerinin kontrolünün ve izlenebilirliğinin ve kalitesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için kalite yönetimi sürecinin planlanması, yürütülmesi, gerekli gözden geçirme/denetim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, risk ve fırsatlarının değerlendirilerek gereken önlemlerin alınması gereklidir.

Kalite yönetim faaliyetleri kapsamında öğrenilen dersler, iyileştirilmesi gereken alanlar ve edinilen tecrübeler ışığında sürdürülebilirliğinin sağlanması mümkün olmaktadır.

1. GENEL

1.1. GİRİŞ

Günümüzde kalite yönetim sistemi gereklerinin ürün ve hizmetlerin kullanım ve destek safhaları boyunca talep edilen şartların doğru ve eksiksiz tanımlanması, sunulan ürün ve hizmetlerin kalitesinin iş sağlığı ve iş güvenliği, çevre yönetimi anlayışıyla risk ve fırsatları değerlendirerek garanti altına alınması önem arz etmektedir.

Bu doğrultuda; Kalite Yönetim faaliyetleri:

• Yönetişim ve yönetişim politikaları ve yaklaşımlarının belirlenmesini,
• Kalite Yönetim Süreçlerinin tanımlanmasını,
• Rol, yetki ve sorumlulukların tanımlanmasını,
• Kullanım ve destek safhaları içerisinde diğer süreçlerle (Örn: Proje/Program Yönetimi, Konfigürasyon Yönetimi, Tasarım, Entegre Lojistik Destek vb.) olan ilişkilerin belirlendiği bağlam ve şartların yer aldığı Kalite Planının oluşturulmasını içerir.

Bu faaliyetlerin uygulanması ile zamandan tasarruf edilmesi, maliyetlerin düşürülmesi ve kalitenin artırılması bakımından tüm paydaşlar için değer yaratılır.

1.2. AMAÇ

Sistemlerin ömür devri boyunca kalite hedeflerinin karşılanması ve kullanıcı memnuniyetinin sağlanması için genel çerçevenin oluşturularak kullanım ve destek safhalarını kapsayacak nitelikte ürün ve sistemlere ilişkin yürütülecek faaliyetlerin, sorumlulukların ve yetkinliklerin tanımlanması amaçlanmaktadır.

Bu doküman, savunma ve güvenlik sektöründe görev alan tüm paydaşların Kullanım ve Destek Safhalarındaki Kalite Yönetimi faaliyetlerinde rehberlik etmek üzere hazırlanmıştır.

1.3. KAPSAM

Bu doküman; esas olarak kullanım ve destek safhalarını kapsayacak şekilde ürün ve sistemlere ilişkin yürütülecek faaliyetlerin, sorumlulukların ve yetkinliklerin tanımlanması çalışmalarının yapılmasına yönelik yürütülmesi önerilen faaliyetleri içermektedir.

1.4. REHBERİN KULLANIMI

Kullanım ve Destek Safhalarında Kalite Yönetimi Rehberi, beş bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölüm; amaç, kapsam, referanslar gibi genel bilgileri içermektedir; ayrıca terim ve kısaltmalar da bu bölümün içinde yer almaktadır.

İkinci bölümde, kalite yönetimi konusunda genel bilgi verilmekte ve kalite yönetim çerçevesi çizilmektedir.

Üçüncü bölümde, kullanım ve destek safhalarında yürütülecek faaliyetlere ilişkin planlama ve uygulama esasları ortaya koyulmaktadır.

Dördüncü bölümde, kalite yönetimi faaliyetlerinde dikkat edilmesi gereken özel durumlar, iyileştirmeler ve sürdürülebilirlik hakkında bilgilendirme yapılmaktadır.

Beşinci bölüm uyarlama kısmıdır.

1.5. REHBERİN GÜNCELLENMESİ

Rehber; ilgili paydaşların ihtiyacı doğrultusunda güncellenecektir. Değişiklikler, aşağıdaki Değişiklik İzleme Tablosu’ndan izlenecektir.

Tablo 1 Değişiklik İzleme Tablosu

YAYIN NO	YAYIN TARİHİ	DEĞİŞİKLİK YAPILAN BÖLÜM/SAYFA	AÇIKLAMA
01	Ağustos 2021	-	İlk yayın

1.6. REFERANS DOKÜMANLAR

1.    TSE EN ISO 9000:2015, Kalite Yönetim Sistemleri-Temel Esaslar, Terimler

ve Tarifler

2.    TSE EN ISO 9001:2015, Kalite Yönetim Sistemleri-Şartlar

3.     TSE EN ISO 14001:2015, Çevre Yönetim Sistemleri-Şartlar

4.    TSE EN ISO 45001:2018, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi-Şartlar

5.    TSE EN ISO 31000:2015, Risk Yönetim-Kurallar

6.    TSE EN ISO 20000, Hizmet Yönetimi

7.    AQAP 2000, Ömür Devri Boyunca Kaliteye Bütünleşik Sistemler Yaklaşıma İlişkin NATO Politikası, Ed. C,

8.    AQAP 2110, Tasarım Geliştirme ve Üretim İçin NATO Kalite Güvence Gerekleri, Ed.D,

9.    AQAP 2120, Üretim İçin NATO Kalite Güvence Gerekleri, Ed.3,

10.  AQAP 2310, Havacılık, Uzay ve Savunma Yüklenicileri için NATO Kalite Yönetim Sistemi Gerekleri, Ed.B,

11.  AS9100 Rev.D, Havacılık, Uzay ve Savunma Organizasyonlarında Kalite Yönetim Sistemleri-Gereksinimler

12.  TSSÖDYP Doküman Seti

TSSÖDYP DOKÜMAN SETİ
DOKÜMAN ADI	DOKÜMAN KODU
Sistem Ömür Devri Yönetimi Rehberi (Ana Çerçeve)	TSSÖDYP-01
Sistem Ömür Devri Yönetimi Süreçleri Rehberi	TSSÖDYP-02
Ürün Destek Stratejileri ve Modelleri Rehberi	TSSÖDYP-03
Entegre Lojistik Destek (ELD) Rehberi	TSSÖDYP-04
Entegre Lojistik Destek (ELD) İsterleri Hazırlama Rehberi	TSSÖDYP-05
Lojistik Destek Analizleri ve Kayıtları Rehberi	TSSÖDYP-06
Tedarik Zinciri Yönetimi Rehberi	TSSÖDYP-07
Sistem Ömür Devri Yönetiminde Demodelik Yönetimi Rehberi	TSSÖDYP-08
Kullanım ve Destek İhtiyaçları Çerçevesinde Yerlileştirme/ Millîleştirme Rehberi	TSSÖDYP-09
Kullanım ve Destek Safhaları Kalite Yönetimi Rehberi	TSSÖDYP-10
Sistem Ömür Devri Yönetiminde Konfigürasyon Yönetimi Rehberi	TSSÖDYP-11
Teknik Yayın Hazırlama Rehberi	TSSÖDYP-12
Eğitim ve Eğitim İhtiyaçları Rehberi	TSSÖDYP-13
Sistem Ömür Devri Yönetimi Terminolojisi	TSSÖDYP-14
Kodlandırma ve Sınıflandırma Bilgi Kitapçığı	TSSÖDYP-15
ASD/AIA S-Serisi ELD Spesifikasyonları Seti Tanıtım Kitapçığı	TSSÖDYP-16

1.7. TANIMLAR ve KISALTMALAR

1.7.1. TANIMLAR

Tablo 2 Tanımlar

Tanım	Açıklama	Diğer Kullanım
Dış Hususlar	Kuruluşun hedeflerini geliştirmesine ve ulaşmasına etki eden dış konuların (ulusal, uluslararası, bölgesel, yerel, ekonomik, kültürel, politik, sosyal, yasal, finansal, teknoloji, ekonomik, doğal şartlar gibi tüm unsurlar) bütünü.	Dış Bağlam
Hizmet	Ürünün tasarım, üretim, kurulum, işletim, bakım, onarım, yedek parça, eğitim, dokümantasyon ve desteği için yürütülen tüm faaliyetler
İç Hususlar	Kuruluşun hedeflerini geliştirmesine ve ulaşmasına etki eden iç konuların (kurum kültürü, kapasite, kurumun stratejik doğrultusu, ürün ve hizmetleri, süreçleri, sistemler, bilgi birikimi, iş gücü gibi) bütünü	İç Bağlam
İster Requirement	Alıcı tarafından talep edilen hizmet ve ürüne yönelik ölçülebilir metriklerle ifade edilen gereksinim
Konfigürasyon Birimi Configuration Item	Bir son kullanım işlevini yerine getiren ve ayrı bir konfigürasyon yönetimi dokümantasyonu ve kontrolü gerektirdiği addedilen ürün, alt ürün, alt-ürünler birleşimidir.	Konfigürasyon Kalemi, Konfigürasyon Elemanı, Konfigürasyon Ögesi
Kök Neden	Bir veya daha fazla olayın temel sebebi	Kök Sebep
Müşteri Customer	Süreç çıktılarının teslim edildiği, yani çıktıların kullanıcısı olan taraflardır. İç müşteriler, organizasyon içinde yer alan ve sürecin bir sonraki adımı için çıktıları kullanan fonksiyon ya da fonksiyonlardır. Dış müşteriler ise, organizasyon dışında yer alan kişi ya da kuruluşlardır.	Alıcı, Kullanıcı, Tedarik Makamı, İhtiyaç Makamı, İdame Makamı
Sistem Ömür Devri System Life Cycle	İhtiyacın belirlenmesi ile başlayan, ön konsept, konsept, geliştirme, üretim, kullanım, destek safhalarından geçen ve sistemin veya odak sistemin envanterden çıkarılması safhası ile son bulan zaman dilimidir.
Ürün Product	Yüklenici tarafından sözleşme kapsamında teslim edilecek tüm kalemler.
Yönetişim Governance	Resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımı, karşılıklı etkilerin birlikte belirlenerek yönetimi.
Yüklenici Contractor	Bir sözleşme ile hizmet veya ürünü karşılayan firma, kurum ve kuruluşlar.

1.7.2. KISALTMALAR

Tablo 3 Kısaltmalar

Kısaltma	Açıklama
PUKÖ	Planla-Uygula-Kontrol et-Önlem Al

1.8. TABLOLAR VE ŞEKİLLER

1.8.1. TABLOLAR

Tablo 1 Değişiklik İzleme Tablosu

Tablo 2 Tanımlar

Tablo 3 Kısaltmalar

1.8.2.  ŞEKİLLER

Şekil 1 PUKÖ Döngüsü

Şekil 2 Sistem Ömür Devri Safhalarında Kalite Yönetim Faaliyetleri

Şekil 3 Sürdürülebilirlik Döngüsü

Şekil 4 Süreç Etkileşim Şeması

2. KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

Yüklenici tarafından sunulacak ürün ve hizmetlerin bütünleşik yönetimi için bir Kalite Yönetim Sistemi oluşturulur.

Etkin ve sürdürülebilir Kalite Yönetim Sistemi oluşturulurken;

• İlke, usul ve esaslar belirlenir,
• Süreç anlayışı benimsenerek çevre ve iş sağlığı ve güvenliği şartları da göz önüne alınarak faaliyetler tanımlanır,
• Bu faaliyetlerde görev alacak kişilerin rol ve sorumlulukları belirlenir,
• Faaliyetlerin uygulanması sırasında risk ve fırsatlar da değerlendirilerek süreçler ölçülür, analiz edilir, gözden geçirilir ve değerlendirilir.

2.1.  YÖNETİŞİM VE YÖNETİŞİM POLİTİKALARI

Sunulan ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi, gerçekleştirilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla tüm kalite gereklerinin karşılanacağını garanti edecek yönetişim politikaları; amaç ve/veya hedefler, vizyon, misyon, değerler, stratejik planlama, kalite, çevre, iş sağlığı ve iş güvenliği, risk ve fırsatları belirleme, çalışma ilkeleri, etik davranış esasları ve iç kontrolleri, bilgi güvenliği gibi prensipler doğrultusunda yüklenicinin üst yönetim sorumluluğunda belirlenir.  

Yüklenici; amacı ve stratejik yönü ile ilgili olan; entegre yönetim sistemlerindeki (kalite, çevre ve iş sağlığı ve güvenliği, bilgi güvenliği vb.) hizmetlerin amaçlanan sonuçlarına ulaşabilme yeteneğini etkileyen iç ve dış hususları belirlemelidir.

İç hususlar; kuruluşun değerleri, kültürü, bilgisi ve performansı, dış hususlar ise; yasal, teknolojik, rekabetçi, pazar, kültürel, sosyal ve ekonomik çevrelerden kaynaklanan hususlar olarak değerlendirilir.

Yüklenici; entegre yönetim sistemleri performansını etkileyen kendi kontrolü altında çalışan kişilerin gerekli yetkinliğini belirlemeli, uygun eğitim, öğretim veya tecrübeleri temelinde yetkin olduklarını güvence altına almalıdır.

Yüklenici aynı zamanda ilgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin anlaşılması için ilgili taraflar hakkındaki bilgileri ve şartlarını izleyerek gözden geçirmelidir.

2.2.  KALİTE YÖNETİM SÜREÇLERİ

Ürün ve hizmetlerin bütünleşik yönetimi çerçevesinde süreçler tanımlanır:

• Süreçler; girdi sağlayıcıları, girdiler, çıktılar, çıktı kullanıcıları şeklinde oluşturulur,
• Süreçlerin ölçülebilir hedefleri belirlenir,
• Süreçlerin sırası ve birbiriyle etkileşimleri belirlenir,
• Süreçlerin işleyişini ve kontrolünü sağlamak için kontrol noktaları belirlenir,
• Süreçlerin işleyişini ve izlenmesini desteklemek için gerekli kaynaklar sağlanır,
• Riskler ve fırsatlar tanımlanarak değerlendirilir,
• Süreçlerde rol alacak personelin gerekli yetkinliği belirlenir, bu kişilerin uygun eğitim, öğretim ve tecrübelerini dikkate alarak yetkinlikleri güvence altına alınır ve ihtiyaç duyulan yeterliliği sağlaması için gerekli faaliyetlerin tanımlandığı eğitim planı hazırlanır, eğitimlerin etkinliği değerlendirilir,
• Süreçlerin işletimini desteklemek için ihtiyaç duyulan ölçüde kayıt altına alınıp onaylanmış bilginin muhafaza edilmesi, süreçlerin planlanan şekilde yürütüldüğünden emin olmak için kayıt altına alınıp onaylanmış bilginin sürdürülmesi ile doküman yönetimi (Bilgi güvenliği, kayıtların kontrolü ve muhafaza etme vb. güvencesi) sağlanır,
• Süreçlerde, Kalite Planı çerçevesinde operasyonel faaliyetler tanımlanır ve uygulanır, (İzleme ve ölçme kaynakları, analiz, tasarım ve geliştirmenin kontrolü, konfigürasyon, güvenilebilirlik, dışarıdan tedarik edilen proses, ürün ve hizmetlerin kontrolü, iletişim, ürün ve hizmetin sunumunun kontrolü, izlenebilirlilik, müşteri veya dış tedarikçiye ait mülkiyet, muhafazası ve ürünlerin yayımlanması, uygun olmayan ürünün kontrolü, performans değerlendirme, müşteri memnuniyeti ve iç tetkik, yönetim gözden geçirmesi, iyileştirme(uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet) vb.)

Her bir şartın yerine getirilmesinde Şekil 1 PUKÖ Döngüsü yaklaşımı kullanılır.

Şekil 1 PUKÖ Döngüsü

3. KULLANIM VE DESTEK SAFHALARINDA KALİTE YÖNETİMİ FAALİYETLERİ

3.1. GİRDİ SAĞLAYICILARI

Müşteriler,

İç veya dış ürün/hizmet sağlayıcılar,

İlgili taraflar.

3.2.  GİRDİLER

• İmzalanmış sözleşme ve ekleri,
• Onaylanmış proje yönetim planları,
• Diğer yönetsel planlar (Eğitim planları, servis ve bakım planları, yedek ve sarf malzeme planları gibi planlar)
• Doğrulama ve geçerleme esasları.

3.3. FAALİYETLER

Şekil 2’de görüldüğü üzere Kalite Yönetimi faaliyetleri kapsamında yürütülen kalite kontrol ve kalite güvence çalışmaları sistem ömür devrinin ilgili safhalarında dikkate alınır. (Bkz.TSSÖDYP-01 Sistem Ömür Devri Yönetimi Rehberi (Ana Çerçeve)) Yazılı bir sözleşme ile sağlanacak şartlar taraflarca kabul edilir. Ürünün tasarım aşamasında olması, tasarım aşamasını tamamlanmış olması ve envanterde hali hazırda bulunması durumu dikkate alınarak; sağlanması hususunda mutabakat sağlanmış olan şartların, Program/Proje yöneticisi tarafından güncelliği ve etkinliği düzenli aralıklarla gözden geçirilir. Sözleşmelerde ve/veya ilgili dokümanlarda sistemlerin envantere alınmasını müteakip envanterden çıkarılıncaya kadar hangi kalite yönetimi/kalite güvence faaliyetlerinin kimler tarafından nasıl icra edileceği belirtilir.  

Şekil 2 Sistem Ömür Devri Safhalarında Kalite Yönetim Faaliyetleri

3.3.1.  ÜRÜN VE HİZMETLER İÇİN HEDEF VE SÜREÇLERİN BELİRLENMESİ (PLANLA)

Bu aşamadaki kalite faaliyetleri; geliştirme ve üretim faaliyetlerinden farklı olmayıp, çalışma alanı ağırlıklı olarak sözleşmede yer alan şartlar ve proje yönetim planı doğrultusunda kalite planı hazırlanması sağlanır. Kalite Planı; uygulanmaları, sıralanmaları ve etkileşimleri boyunca süreçlerin nasıl tanımlandığını kapsayacaktır.

Kalite Planı çerçevesinde;

• Hedefler belirlenir,
• Kalite hedeflerinin karşılanmasını sağlayacak faaliyetler tanımlanır,
• Kısıtlamalar, yetki ve sorumluluklar, iletişim ara yüzleri, bütçe, takvim, kapasite, risk ve fırsatlar belirlenir,
• Süreçlerin etkili olmasını sağlayan faaliyetlerin gerçekleştirilmesini destekleyen ve sağlayan kaynaklar tespit edilir,
• Eğitim planları, servis ve bakım planları, yedek ve sarf malzeme planları gibi planlar hazırlanır,
• Ölçüm yöntemleri, noktaları, aralıkları ve raporlamaları belirlenir,
• Doğrulama ve geçerleme esasları belirlenir.
• Ürün ve sistemler ile ilgili tüm maliyetler etkin bir mali kontrol amacıyla bütçelendirilir.

Kalite Planı gözden geçirmeye tabidir. Yönetim sisteminde değişiklik ihtiyacı tespit edilirse değişiklikler planlı bir şekilde gerçekleştirilir. Değişikliklerin amaçları ve potansiyel sonuçları, yönetim sisteminin bütünlüğü, kaynakların varlığı, yetki ve sorumlulukların belirlenmesi veya yeniden belirlenmesi şeklinde yürütülür.

Kapsamlı bir Kalite Planı aşağıdaki temel bilgileri içerir:

• Genel ürün ve hizmet tanıtımı ve kapsamı,
• Terim ve tanımların açıklamaları,
• Organizasyonlar, roller, sorumluluklar ve kaynaklar,
  • Eğitim ve eğitim ihtiyaçları planlaması,
  • Teknik yayın yönetimi.

• Kaynak Yönetimi,

• Kişi, alt yapı ve çalışma ortamı, izleme ve ölçüm kayıtları.

• Kalite yönetimine ilişkin yürütülen faaliyetler,
  • Kalite yönetim sistemi kapsamının belirlenmesi,
  • Süreçlerin belirlenmesi,
  • Süreç yönetimi.

• Ürün ve hizmet gerçekleştirme faaliyetleri,
  • Ürün gerçekleştirmenin planlaması.

• Müşteri ile ilgili süreçler,
  • Ürüne ve hizmete bağlı şartların belirlenmesi,
  • Ürün ve hizmet için şartların değişmesi,
  • Ürüne ve hizmete bağlı şartların gözden geçirilmesi.

• Çevre Yönetimi,
• İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetimi.

3.3.2.  ÜRÜN VE HİZMETLERİN SUNULMASI (UYGULA)

Yüklenici; ürün ve hizmetleri sunmak, şartları karşılamak ve kalite planında tayin edilen şartları gerçekleştirmek için tanımladığı proje faaliyetleri ile ilgili süreçleri plana uygun olarak gerçekleştirir.

Yüklenici, Kalite Planının ulaşılabilir durumda olmasını ve bu planın gerçekleştirilmesiyle ilgili tüm taraflar/iç birimler ve gerçekleştirilmesinden sorumlu tüm çalışanlar tarafından bu plana sadık kalınmasını ve kusursuz olarak gerçekleştirilmesini sağlar.

Yüklenici, Kalite Planı altında gerçekleştirilen her sürece ait statünün tanınmasını ve kullanıma hazır olmasını sağlar.

3.3.3.  ÜRÜN VE HİZMETLERİN İZLENMESİ, GÖZDEN GEÇİRMESİ VE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ (KONTROL ET)

Kalite Planında tanımlanan rol ve sorumluluklara uygun olarak kalite planında ürüne ilişkin tayin edilen şartları gerçekleştirmek için tanımlanan ve uygulanan süreçler kontrol edilir:

• Kalite planında tanımlanan ölçüm noktalarında doğrulama ve kabul faaliyetleri gerçekleştirilir ve raporlanır.
• Tanımlanan şartlara uygun olarak faaliyetlerin gerçekleştirme ve uygulama çıktıları doğrulanır ve onaylanır.
• Faaliyetlerin uygun olarak yapıldığı gözden geçirilir, denetlenir, doğrulanır ve raporlanır.
• Planlanan bütçeye karşılık maliyetleri izlenir, gözden geçirilir ve raporlanır.
• Bilinen arızalar ve çözüm yöntemleri veri tabanını oluşturulur.

Bu kapsamda; herhangi bir değişiklik olması durumunda kalite planı ile diğer yönetsel tüm planların gözden geçirilmesi sağlanır.

Raporlarda ürün ve sistem performansı, olaylar, kapasite kullanımı ve müşteri memnuniyeti konuları yer alır. Raporlar gözden geçirilerek elde edilen bulgular ilgili süreç sahipleri ve alıcı ile paylaşılır.

3.3.4.  ÜRÜN VE HİZMETLERİN İYİLEŞTİRMESİ (ÖNLEM AL)

Ürün ve sistemin ömür devrinin istenilen performans seviyesinde faaliyetinin sürekliliğini etkileyen risk ve fırsatlar değerlendirilir ve kayıt altına alınır. Süreçlerin performansı analiz edilerek iyileşme fırsatları değerlendirilir.

Yüklenici; kalite planı çerçevesinde yürütülen faaliyetler sırasında, ölçme ve kontrol sonuçlarında ve ayrıca kullanıcılardan gelen geri bildirimlerin değerlendirilmesi sonucunda bir uygunsuzluk tespit ettiğinde;

• Uygunsuzluğu kontrol etmek ve düzeltmek için faaliyet yapılır,
• Gerçekleştirilen faaliyetlerin sonuçları değerlendirilir,
• Uygunsuzluğun tekrar etmemesi ve başka bir yerde oluşmaması için nedenleri ortadan kaldırmak amacıyla uygunsuzluğun kök neden analizi yapılır,
• Analiz sonucu uygunsuzluğun sebep ve kök nedenleri tayin edilir,
• Benzer uygunsuzlukların varlığı veya potansiyel olarak oluşabileceğinin tayini yapılarak değerlendirilir,
• İlgili düzeltici faaliyet gerçekleştirilir,
• Gerçekleştirilen düzeltici faaliyetin etkinliğini gözden geçirilir,
• Planlama esnasında tanımlanan risk ve fırsatlar gerektiğinde güncellenir,
• Yönetim sisteminde gerektiğinde değişiklik yapılır; süreçler, yöntemler (prosedürler, talimatlar, yöntemler gibi), planlar (eğitim, kalite, servis ve bakım, yedek ve sarf malzeme gibi) değiştirilmesi gereken hususlar değerlendirilir.

Yapılan uygunsuzluk, düzeltici ve iyileştirici faaliyetler kayıt altına alınarak veri tabanı oluşturulur. Bu bilgiler sürdürülebilir ve gerekli şekilde ulaşılabilir olacak şekilde envanterden çıkarma kararı alınıncaya kadar yönetilir. Envanterden çıkarma safhasında ünitelerin sorunsuz ve takvime uygun bir şekilde envanterden çıkarılabilmesi için envanterden çıkarılacak ünitelerin konfigürasyon yönetimi faaliyetlerinin uygunluğu göz önünde bulundurulmalıdır. (Bkz. TSSÖDYP-11 Ömür Devri Konfigürasyon Yönetimi Rehberi)

3.4.  ÇIKTILAR

• Program aktivitelerine göre güncellenen Kalite Planı,
• Gözden geçirilmiş, etkinliği sağlanmış düzeltici faaliyetler ve raporlar,
• Planlanan kalite faaliyetlerinin; doğrulama ve geçerleme faaliyetlerine ve diğer planlara olan etkilerinin değerlendirilmesi,
• Şartlara uygun ürün ve hizmetlerin oluşması,
• Ürün ve sistem çerçevesinde faaliyetlerde edinilen iyileşmeler, öğrenilmiş dersler.

3.5.  ÇIKTI KULLANICILARI

Müşteri,

İç ve dış ürün/hizmet sağlayıcılar,

İlgili taraflar.

4. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Sistem ömür devri yönetimi kapsamında kalite planında yer alan faaliyetler ile ilgili yapılan tüm analiz ve değerlendirmelerin sonuçlarının uygunluğu, yeterliliği ve etkinliği sürekli iyileştirmenin parçası olarak gözden geçirilir. Bu gözden geçirme faaliyetleri; öğrenilen dersler, iyileştirilmesi gereken alanlar ve edinilen tecrübeler şeklinde sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla tüm paydaşlar ile paylaşılır.

4.1. SÜREKLİ İYİLEŞTİRMEDE DEVAMLILIĞININ SAĞLANMASI

Süreç yönetimi anlayışında; süreç etkileşimleri dikkate alınır, gerçekleşen iyileştirmelerin etkileri organizasyon bütünselliğinde değerlendirilir ve sürekli iyileştirmede devamlılık sağlanır. Bu çalışmaların sonuçlarına göre ihtiyaç duyulması halinde Kalite Planı güncellenir. Güncellemenin nasıl ve kim tarafından yapılacağı sözleşmelerde belirlenir.

4.2. RİSKLERİN VE FIRSATLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Planlama kapsamına, risk ve fırsatlara ilişkin; tanımlama, analiz ve kontrol faaliyetlerini içeren (ancak bunlarla sınırlı olmayan) çalışmalar da dahil edilmeli, gerektiğinde gözden geçirilmeli, güncellenmelidir.

Bir Risk Yönetim Planı aşağıda verilen ana başlıkları içerecek şekilde hazırlanır:

• Genel ürün ve hizmet tanıtımı ve kapsamı,
• Terim ve tanımların açıklamaları,
• Organizasyonlar, roller, sorumluluklar ve kaynaklar,
• Kaynak Yönetimi,
  • Kişi, alt yapı ve çalışma ortamı, izleme ve ölçüm kayıtları

• Risk yönetimine ilişkin yürütülen faaliyetler,
  • Risk ve fırsatların kapsamının belirlenme
  • Risk ve fırsat analizi,
  • Risk ve fırsat etkilerinin belirlenmesi,
  • Risk ve fırsatların kontrol edilmesi,
  • Risk yönetimi,
  • Kurumsal Değişim Yönetimi.

4.3. ORGANİZASYON STRATEJİK HEDEFLERİYLE UYUMLU FAALİYETLERİN YÜRÜTÜLMESİ

Bu kapsamda gerçekleştirilecek olan düzeltilmesi ve uygunsuzlukların giderilmesi gereken alanları gösteren değerlendirme faaliyetleri ile iyileştirme çalışmalarının sürekliliği Şekil 3 Sürdürülebilirlik Döngüsüne göre gözden geçirilir.

Gözden geçirme faaliyetlerinde:

• Yürütülen değerlendirmelerden gelen geri bildirimler,
  • İç denetim/öz değerlendirme,
  • Müşteri memnuniyeti,
  • Bağımsız belgelendirme kuruluşları

• Süreç Yönetimi ölçme ve değerlendirme sonuçları,
• Risk ve fırsatlara ilişkin değerlendirilmeler,
• Uygunsuzluk, düzeltici ve iyileştirici faaliyetler,
• Kök neden analizleri ile elde edilen geri bildirimler,
• Öğrenilen dersler,

iyileştirmenin sürekliliğine rehberlik eden yolun yapı taşlarıdır.

Şekil 3 Sürdürülebilirlik Döngüsü

5. UYARLAMA

Kullanım ve Destek Safhalarında Kalite Yönetimi faaliyetleri için:

• Henüz tasarımı gerçekleştirilmemiş ürün,
• Tasarımı tamamlanmış; ancak, üretimi henüz başlamamış ürün,
• Envanterde bulunan ürün

olmak üzere izlenmesi önerilen yol Bölüm 3’te açıklandığı şekilde Şekil 4 Süreç Etkileşim Şemasında sunulan süreç akışlarına uygun olarak yönetilmektedir (Bkz.TSSÖDYP-02 Sistem Ömür Devri Süreçleri Rehberi).

Şekil 4 Süreç Etkileşim Şeması

DOKÜMANIN HAZIRLANMASINDA GÖREV ALAN KURUM/KURULUŞLAR

SAVUNMA SANAYİİ BAŞKANLIĞI

MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI

         ASKERİ FABRİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

        TERSANELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜSSB

ASELSAN A.Ş.

KOÇ BİLGİ VE SAVUNMA TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

NUROL HOLDİNG A.Ş.

ROKETSAN A.Ş.

TUBİTAK SAGE

TUSAŞ MOTOR SANAYİİ A.Ş. (TEİ)